Mumbai Monorail : मुंबईची मोनोरेल पुन्हा एकदा चर्चेत आहे. नेहमीप्रमाणेच यावेळीही ती एका चुकीच्या कारणामुळे चर्चेत आहे. मंगळवारी, सुमारे 550 प्रवाशांचा जीव धोक्यात आला होता, कारण 40 फूट उंचीवर धावणारी मोनोरेल अचानक मध्येच थांबली. मोनोरेलची वीज गेल्याने एसी बंद पडला. ज्यामुळे प्रवासी हैराण झाले. सुमारे 2 तासांच्या प्रयत्नांनंतर, अग्निशमन दलाच्या जवानांनी सर्व प्रवाशांना मोनोरेलमधून बाहेर काढले.
मुंबईत धावणारी मोनोरेल ही स्वतंत्र भारतातील पहिली आणि तिच्या प्रकारची पहिलीच मोनोरेल आहे. 2014 मध्ये सुरू झालेली ही मोनोरेल मुंबईच्या ईशान्य उपनगरातील चेंबूरला मध्य मुंबईतील सातरस्ता भागाशी जोडते. सुमारे 11 वर्षांपासून सेवा देत असूनही, मोनोरेल मुंबईकरांची मनं जिंकू शकली नाही. आता तिला मुंबईचा पांढरा हत्ती मानले जाते. मुंबईतील मोनोरेलचा प्रकल्प का अपयशी ठरला, याची कारणे जाणून घेऊया.
अपघात
मुंबई मोनोरेल सुरू झाल्यापासून अनेक अपघात झाले आहेत. मंगळवारी झालेल्या अपघातासारखे अपघात यापूर्वीही अनेक वेळा झाले आहेत. जेव्हा मोनोरेल मध्येच थांबली आणि प्रवाशांना वाचवण्यासाठी अग्निशमन दलाला बोलावावे लागले. 2017 मध्ये तर एका सकाळी धावत्या मोनोरेलच्या दोन डब्यांना आग लागली. सुदैवाने, त्यावेळी डबे रिकामे होते आणि कोणतीही जीवितहानी झाली नाही. अशा घटनांमुळे मोनोरेलच्या प्रवाशांच्या सुरक्षिततेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण होते.
( नक्की वाचा : Monorail News: 'त्या' एका चुकीमुळे मोनोरेल बंद पडली, MMRDA ने कारण सांगत दिलं स्पष्टीकरण )
सतत तांत्रिक बिघाड
एखाद्याला घरून ऑफिसला नियमितपणे ये-जा करण्यासाठी मोनोरेलचा वापर करायचा असेल, तर ती एक विश्वसनीय पर्याय सिद्ध होऊ शकली नाही. अनेकदा तिचे सुटे भाग खराब होतात आणि एका ट्रेनचे भाग काढून दुसऱ्या ट्रेनमध्ये बसवले जातात. वारंवार तांत्रिक बिघाडामुळे ट्रेनच्या कामकाजावर परिणाम होतो.
कमी फेऱ्या
मुंबईची लोकल ट्रेन दर 3 ते 4 मिनिटांनी उपलब्ध असते. मेट्रो ट्रेनही इतक्याच लवकर मिळते, पण मोनोरेलच्या बाबतीत असे नाही. एक मोनोरेल गेल्यानंतर दुसरीसाठी 20-30 मिनिटे वाट पाहावी लागते. मुंबईसारख्या वेगवान शहरात ही कमी वारंवारता मोनोरेलला लोकप्रिय करण्यात अडथळा आहे.
खराब नियोजन
मुंबई मोनोरेल नेटवर्कचे संपूर्ण नियोजन तिच्या व्यावहारिक वापराचा विचार न करता करण्यात आले. अनेक स्टेशन अशी आहेत, जी लोकवस्तीपासून खूप दूर आहेत. भक्ती पार्क मनोरी स्टेशन हे याचे एक उदाहरण आहे. भक्ती पार्कचे रहिवासी या मोनोरेलचा वापर करू शकत नाहीत, कारण मोनोरेल स्टेशनवर पोहोचण्यासाठी त्यांना 2 किलोमीटरपर्यंत बस किंवा टॅक्सीचा आधार घ्यावा लागतो. मोनोरेल दाखवून या भागातील बिल्डरांनी आपल्या इमारतींमधील फ्लॅटचे दर वाढवून विकले, पण या इमारतींमध्ये राहणाऱ्या लोकांना मोनोरेलचा काहीच फायदा होत नाही.
इतर वाहतूक साधनांशी संपर्क नाही
हार्बर लाईनच्या वडाळा रेल्वे स्टेशनचा अपवाद वगळता, इतर कोणत्याही रेल्वे स्टेशन किंवा मेट्रो स्टेशनजवळ एकही मोनोरेल स्टेशन नाही. हे देखील मोनोरेलच्या अपयशाचे एक कारण आहे.
मोनोरेलचे व्यवस्थापन महाराष्ट्र सरकारची संस्था, मुंबई मेट्रोपॉलिटन क्षेत्र विकास प्राधिकरण (MMRDA) करते. सतत तोट्यात चाललेली ही मोनोरेल एकतर बंद केली जाईल किंवा तिची नवीन पद्धतीने पुनर्रचना केली जाईल, अशी शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
