आज (2 ऑक्टोबर) गांधी जयंती आहे. त्याचवेळी संपूर्ण जग पश्चिम आशियातील संघर्षामुळे काळजीत आहे. इराणनं इस्रायलवर शेकडो क्षेपणास्त्रांचा मारा केला आहे. इस्रायलनंही त्याला उत्तर देण्याचा निर्णय घेतलाय. त्याचवेळी युक्रेन-रशिया युद्धही अजून सुरु आहे. सर्व जगभरात गुन्हेगारी घटनांमध्ये सातत्यानं वाढ होते आहे. त्यावेळी अहिंसाचे दूत महात्मा गांधी यांच्या शिकवणीची अनेकांना आठवण येत आहे. गांधीजींच्या शिकवणुकीवर जगानं मार्गक्रमण केलं असतं तर ही अवस्था ओढावली नसती. गांधी जयंतीच्या निमित्तानं AI ला याबाबत प्रश्न विचारण्यात आला. महात्मा गांधी आज असते तर इराण-इस्रायल युद्ध थांबवून शकले असते का? या प्रश्नाचं AI नं काय उत्तर दिलं पाहूया
( 'NDTV मराठी' चं अधिकृत व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करा )
AI ला विचारलेला प्रश्न : आज गांधीजी असते तर इराण आणि इस्रायलमधील युद्ध थांबलं असतं का?
हा छान प्रश्न आहे. याचं उत्तर देणं सोपं नाही. महात्मा गांधी यांच्या अहिंसा आणि सत्य या विचारानं सर्व जगाला प्रभावित केलं. पण आज युद्धाचं स्वरुप अतिशय गुंतागुंतीचं आहे. त्यामध्ये धर्म, राजकारण, इतिहास आणि आर्थिक हितांचा समावेश आहे.
गांधीजींच्या तत्वांचं महत्त्व
गांधीजींच्या तत्वांचं महत्त्व आजही पूर्वीइतकंच कायम आहे. अहिंसा आणि चर्चेच्या माध्यमातून प्रश्नाचं उत्तर शोधण्याचा मार्ग कायम राहिलं. गांधीजी आज असते तर त्यांनी नक्कीच इस्रायल आणि इराणमधील संघर्षाचा तोडगा शांततेच्या माध्यमातून निघेल यासाठी प्रयत्न केला असता. त्यांनी दोन्ही देशांना हिंसेचा मार्ग सोडण्याचा आणि चर्चा करण्याचं आवाहन केलं असतं. या माध्यमातून सहमती करण्यावर भर दिला असता.
( नक्की वाचा : Iran Attacks Israel Video : पश्चिम आशियातील संघर्षाला मोठं वळण, इराणचा इस्रायलवर क्षेपणास्त्र हल्ला )
आज वेगळी आव्हानं
अण्विक शस्त्र : आजच्या जगात अनेक आव्हानं आहेत. त्यामुळे गांधींजीच्या तत्वांना आज लागू करणे अवघड आहे. आजच्या युद्धाला अण्विक युद्धाचं स्वरुप येण्याचा धोका कायम आहे. त्यामुळे अहिंसेचा मार्ग निवडणं खडतर आहे.
धार्मिक आणि जातीय तणाव : इस्रायल आणि इराणमधील संघर्षाला धार्मिक आणि जातीय तणाव हे देखील कारण आहे. हा तणाव कमी करणे इतकं सोपं नाही.
बड्या शक्तींचा हस्तक्षेप : एखाद्या क्षेत्रीय संघर्षात मोठ्या शक्ती अनेकदा हस्तक्षेप करतात. त्यामुळे परिस्थिती आणखी गुंतागुतीची होते.
निष्कर्ष
गांधीजींचे सिद्धांत आजही प्रासंगिक आहेत. पण, त्याला लागू करणे तितकं सोपं नाही. इस्रायल आणि इराणमधील संघर्ष कमी करण्यासाठी दोन्ही देशांनी एकत्र काम करण्याची गरज आहे. त्यांनी अहिंसाचा मार्ग सोडून चर्चेच्या माध्यमातून तोडगा काढण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. ही एक कठीण प्रक्रिया आहे. शेवटी हे सांगणं अवघड आहे की गांधीजी आज असते तर त्यांना इस्रायल आणि इराणमधील संघर्ष टाळण्यात यश आलं असतं की नाही पण त्यांनी युद्ध थांबवण्याचा पूर्ण प्रयत्न केला असता हे नक्की आहे. हे लक्षात ठेवणं आवश्यक आहे की, गांधीजींच्या विचारधारेच्या आधारावर कोणत्याही संघर्षावर तोडगा काढण्याचा प्रयत्न केला जाऊ शकतो. अहिंसा आणि चर्चा नेहमीच एक योग्य पर्याय असतो.
