राहुल कुलकर्णी, पुणे: काही वर्षांपासून डिजीटल अरेस्ट हा फसवणूकीचा नवीन प्रकार चांगलाच चर्चेत आला आहे. डिजीटल अरेस्टच्या नावाखाली अनेकांची कोट्यवधी रुपयांची फसवणूक झाल्याची प्रकरणे उघडकीस आली आहेत. पुण्यामध्ये डिजीटल अरेस्टच्या माध्यमातून फसवणुकीचे प्रकार वाढत असून पाच महिन्यात 21 पुणेकर याला बळी पडल्याचे समोर आले आहे.
('NDTV मराठी' चं अधिकृत व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करा )
एक फोन, एखादी लिंक लाईक किंवा शेअर करताच पुढच्या काही तासात बँक खाते रिकामे. पुण्यामध्ये हे प्रकार आता नवीन राहिलेले नाहीत. फसवणुकीचे नवनवे प्रकार शोधणाऱ्या सायबर चोरट्यांनी पुणेकरांना मोबाईल, ईमेलसह युपीआय एप्समधूनही फसवणुकीला बळी पाडत आहेत. याबाबतचीच धक्कादायक आकडेवारी आता समोर आली असून पुण्यात या वर्षी केवळ पाच महिन्यांत 21 लोकं अशा डिजिटल फसवणुकीचा बळी ठरले आहेत.
सायबर गुन्हेगारांनी त्यांच्याकडून तब्बल 9 कोटी 21 लाख रुपयांची रक्कम उकळली आहेत. ही आकडेवारी पुणेकरांसह पोलिसांचीही चिंता वाढवणारी असून या गुन्हेगारांच्या मुसक्या आवळण्याचे आव्हान पोलिसांसमोर आहे. सायबर चोरटे फसवणुकीसाठी ‘स्कूल अ‍ॅप्स' किंवा ‘व्हर्च्युअल प्रायव्हेट नेटवर्क्स' (VPN) वापरत आहेत. काही प्रकरणांमध्ये चक्क बोगस शिक्षण संस्थांच्या नावाखाली पालकांकडून पैसे उकळले गेले. तर काही प्रकरणांमध्ये इंटरनेटच्या ‘अनट्रेसबल नेटवर्क्स'चा वापर करून पोलिस तपास चुकवण्याचा प्रयत्न केला गेला.
फसवणुकीचे चार पॅटर्न
1. भीती दाखवणे – पोलिस असल्याचं सांगून धमकी देणं
2. आमिष दाखवणे – लॉटरी, गिफ्ट, मोठं परतावा देणाऱ्या ऑफर्स
3. अज्ञानाचा फायदा – टेक्निकल गोष्टींचा गैरवापर करून फसवणूक
4. धमकीचे संदेश – खोट्या गुन्ह्यांच्या नावाखाली पैसे मागणं
दरम्यान,गेल्यावर्षी म्हणजे 2024 मध्ये अशा 59 प्रकरणांमध्ये 46 कोटी 66 लाखांची फसवणूक झाली होती. यंदा केवळ पाच महिन्यांत 9 कोटी पार झाले म्हणजेच हे प्रमाण आणखी धोकादायक पातळीवर पोहचत असल्याचे दिसत आहे.
