इंद्रा नुयी... मद्रासची एक तरुणी, जिने अमेरिकेतील व्यावसायिक क्षेत्रात गाडला झेंडा!

भारतीय-अमेरिकन इंद्रा नुयी या कोणी अपरिचित नाहीत. जेव्हा जेव्हा शक्तिशाली आणि यशस्वी महिलांची चर्चा होते, तेव्हा इंद्रा नुयी यांचंही नाव पुढे येते. त्या पेप्सिकोच्या अध्यक्ष आणि सीईओ होत्या. 2018 मध्ये, नुयी पेप्सिकोच्या सीईओ म्हणून निवृत्त झाल्या. 2007 ते 2019 या काळात त्या पेप्सिकोच्या अध्यक्षा होत्या. इंद्रा नुयी यांच्या यशामागे त्यांची मेहनत आणि समर्पण आहे.

इंद्रा नुयी यांनी 300 पानांच्या पुस्तकात त्यांचे संपूर्ण आयुष्य मांडले आहे. या पुस्तकाचे नाव आहे ‘माय लाइफ इन फुल: वर्क, फॅमिली अँड अवर फ्युचर'. नुयी यांनी या पुस्तकात त्यांच्या बालपणापासून ते पेप्सिकोचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी होण्यापर्यंतच्या घटनांचा तपशील दिला आहे.

इंद्रा नुयी यांचा जन्म 1955 मध्ये भारताच्या तामिळनाडू राज्यात झाला. त्यांचे वडील 'स्टेट बँक ऑफ हैदराबाद'मध्ये काम करत होते, तर आजोबा जिल्हा न्यायाधीश होते. नूयी यांनी त्यांचे शालेय शिक्षण त्यांच्या गावातूनच केले. त्यानंतर त्यांनी मद्रास विद्यापीठातून उच्च शिक्षण घेतले. ते भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित या विषयात पदवीधर आहे. इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट कलकत्ता येथून त्यांनी बिझनेस मॅनेजमेंटमध्ये पोस्ट ग्रॅज्युएशन केले आहे.

1978 मध्ये, नुयी यांनी येल स्कूल ऑफ मॅनेजमेंटमध्ये प्रवेश घेतला आणि 1980 मध्ये सार्वजनिक आणि खाजगी व्यवस्थापनात पदव्युत्तर पदवी प्राप्त केली. येल येथे शिकत असताना पहिल्या नोकरीच्या मुलाखतीसाठी वेस्टर्न सूट खरेदी करण्यासाठी पैसे वाचवण्यासाठी त्यांनी रिसेप्शनिस्ट म्हणून रात्रीच्या शिफ्टमध्ये काम केलं. 

नुयी यांनी मुंबईतील समर इंटर्नशिपअंतर्गत अणुऊर्जा विभागात काम केले. ग्रॅज्युएशननंतर, त्यांनी जॉन्सन अँड जॉन्सनमधून करिअरला सुरुवात केली आणि कंपनीमध्ये उत्पादन व्यवस्थापक म्हणून काम केले. मुंबईतील एका कापड कंपनीतही काम केले. त्याने बूझ ॲलन हॅमिल्टन येथेही इंटर्नशिप केली.

1980 मध्ये येल स्कूल ऑफ मॅनेजमेंटमधून पदवी घेतल्यानंतर, त्या बोस्टन कन्सल्टिंग ग्रुप (बीसीजी) मध्ये सामील झाल्या. येथे त्यांनी 6 वर्षे सल्लागार म्हणून काम केले. त्यानंतर त्यांनी Motorola, Inc आणि अभियांत्रिकी कंपनी Asea Brown Boveri (आता ABB) येथे कार्यकारी पदांवर काम केले.

नुयी 1994 मध्ये पेप्सिको कंपनीसह कॉर्पोरेट स्ट्रॅटेजी आणि डेव्हलपमेंटच्या वरिष्ठ उपाध्यक्ष म्हणून रुजू झाल्या. जेव्हा त्यांनी पेप्सिको कंपनी जॉईन केली त्यावेळी अमेरिकेच्या 500 सर्वात मोठ्या कंपन्यांच्या एकाही कंपनीत महिला सीईओ नव्हत्या. 2001 मध्ये त्यांची कंपनीच्या सीएफओ पदी नियुक्ती करण्यात आली आणि पाच वर्षांनी म्हणजेच 2006 मध्ये त्या कंपनीचे अध्यक्ष आणि सीईओ बनवण्यात आलं. 2006 मध्ये अमेरिकेत 11 महिला सीईओ होत्या. इंद्रा नुयी पेप्सिकोच्या पाचवी आणि पहिल्या महिला सीईओ होत्या. सोबतच एक फॉर्च्युन 50 कंपनी चालवणाऱ्या त्या पहिल्या कृष्णवर्णीय महिला होत्या.