भारताने पोखरण फील्ड फायरिंग रेंजमध्ये स्वतःच्या 'आयरन डोम'ची यशस्वी चाचणी घेतली आहे. चौथ्या पिढीची ही हवाई संरक्षण प्रणाली आहे, जी संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेने (DRDO) विकसित केली आहे. तांत्रिक भाषेत याला व्हेरी शॉर्ट रेंज एअर डिफेन्स सिस्टम किंवा VSHORAD असे म्हणतात. सामान्य भाषेत याला शोल्डर फायर्ड अँटी एअरक्राफ्ट मिसाइल असेही म्हणता येईल.
आयरन डोम काय काम करेल?
अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने सुसज्ज असलेल्या या संरक्षण यंत्रणेची रचना अशा प्रकारे करण्यात आली आहे, की ती कुठेही सहज नेता येईल. त्याची खासियत म्हणजे ते कमी उंचीवर उडणारी विमाने, मानवरहित विमाने आणि अगदी हेलिकॉप्टरही पाडू शकते. याशिवाय हवाई हल्ल्यापासून बचाव करण्यासही ते सक्षम आहे.
कोणत्या तंत्रज्ञानाचा वापर?
हे रिॲक्शन कंट्रोल सिस्टीम आणि इंटिग्रेटेड एव्हीओनिक्स सिस्टमने सुसज्ज आहे. रिॲक्शन कंट्रोल सिस्टीम क्षेपणास्त्राला कोणत्याही दिशेने जोर देण्यास सक्षम आहेत. इमेजिंग इन्फ्रारेड होमिंग सिस्टम देखील आहे. हे तंत्रज्ञान शत्रूच्या हवाई हल्ल्यांचा मागोवा घेण्यास मदत करते.
इतर महत्वाचे फीचर
भारतीय बनावटीचं हे आयरन डोम 20.5 किलो वजनाचं आहे. याची लांबी 6.7 फूट आणि व्यास 3.5 इंच आहे. हे 2 किलो वजनाची शस्त्रे स्वतःसोबत नेऊ शकते. त्याच्या रेंजबद्दल बोलायचे तर ते 250 मीटर आणि 6 किलोमीटरपर्यंत आहे. त्याचा वेग ताशी 1800 किलोमीटर आहे. हे जमिनीवरून हवेत मारा करणारे क्षेपणास्त्र आहे.
चाचणी दरम्यान, या क्षेपणास्त्राने आपले लक्ष्य पूर्ण केले आणि लक्ष्य नष्ट केले. या क्षेपणास्त्राच्या आतापर्यंत तीन यशस्वी चाचण्या घेण्यात आल्या आहेत. हवाई संरक्षण यंत्रणेचे महत्त्व खूप वाढले आहे. रशिया-युक्रेन युद्ध असो वा इस्रायल-हमास युद्ध असो, कोणत्याही देशासाठी हवाई संरक्षण प्रणालीचे काय फायदे आहेत हे त्यांनी दाखवून दिलं आहे.
