Fake Banana vs Real Banana: केळी हे एक असे फळ आहे जे भारतात प्रत्येक हंगामात, प्रत्येक घरात आणि अनेक उपवासांमध्ये खाल्ले जाते. केळी केवळ स्वादिष्टच नाही, तर ऊर्जा (Energy), फायबर (Fiber) आणि पोटॅशियमचा (Potassium) उत्कृष्ट स्रोत आहे. मात्र, बाजारात मिळणारी काही केळी आपल्या आरोग्यासाठी विषारी (Poisonous) ठरू शकतात, याची तुम्हाला कल्पना आहे का?
सण-समारंभ किंवा उपवासाच्या काळात जेव्हा फळांची मागणी वाढते, तेव्हा अनेक विक्रेते केळी लवकर पिकवण्यासाठी कॅल्शियम कार्बाइड (Calcium Carbide) नावाच्या धोकादायक केमिकलचा वापर करतात.
... तर कॅन्सरचाही धोका!
कॅल्शियम कार्बाइड हे एक इंडस्ट्रियल केमिकल (Industrial Chemical) आहे. फळे लवकर पिकवण्यासाठी ते वापरले जाते, परंतु याचे सेवन केल्यास डोकेदुखी (Headache), उलट्या (Vomiting), चक्कर (Dizziness), पोटदुखी (Stomach Ache) आणि कॅन्सरसारखे (Cancer) गंभीर आजार होऊ शकतात. त्यामुळे, कोणते केळे नैसर्गिकरित्या पिकले आहे आणि कोणते कार्बाइडने, हे ओळखणे आवश्यक आहे.
बाजारात केळी खरेदी करताना, खाली दिलेल्या 5 सोप्या ट्रिक्स वापरून आपण केमिकलने पिकलेल्या केळी ओळखू शकता.
केमिकलने पिकलेल्या केळ्यांची ओळख कशी कराल? (How to Identify Chemically Ripe Bananas?)
1. रंगाकडे लक्ष द्या (Color Test)
केमिकलयुक्त केळी: कार्बाइडने पिकलेल्या केळ्याचा रंग खूप चमकीला पिवळा (Bright Yellow) आणि एकसमान असतो.
नैसर्गिक केळी: नैसर्गिकरित्या पिकलेल्या केळ्याचा रंग थोडा हलका असतो आणि तो हिरवट-पिवळा (Green-Yellow Mix) मिश्रित असतो. जर केळे खूप चमकदार आणि सर्व बाजूने सारखे पिवळे दिसत असेल, तर सावधगिरी बाळगा.
( नक्की वाचा : Healthy Diet: एका दिवसात किती शेंगदाणे खावे? कुणी अजिबात खाऊ नये? फायदे, तोटे आणि 17 प्रश्नांची उत्तरं (FAQ) )
2. गंधावरून ओळखा (Smell Test)
नैसर्गिक केळी: नैसर्गिक केळ्याला एक हलका, गोड आणि ताजेतवाना वास (Sweet and Fresh Fragrance) येतो.
केमिकलयुक्त केळी: कार्बाइडने पिकलेल्या केळ्यांना कोणताही खास गंध येत नाही किंवा हल्का केमिकलसारखा वास (Chemical Smell) येऊ शकतो. वास घेताना काहीतरी विचित्र वाटल्यास, ते केळे खरेदी करू नका.
3. साल तपासा (Peel Texture)
केमिकलयुक्त केळी: कार्बाइडने पिकलेल्या केळ्याची साल पातळ (Thin) असते आणि ती लगेच फाटायला लागते.
नैसर्गिक केळी: नैसर्गिक केळ्याची साल थोडी जाड आणि मजबूत (Thick and Strong) असते. केळे हातात घेताच तुटत असेल किंवा त्याची साल सहज वेगळी होत असेल, तर काहीतरी गडबड आहे.
4. लवकर खराब होणे (Quick Spoilage)
केमिकलयुक्त केळी: कार्बाइडने पिकलेली केळी खूप लवकर सडतात. जर तुम्ही केळी खरेदी केली आणि ती एक-दोन दिवसांतच काळी पडू लागली किंवा सडू लागली, तर ती रसायनांनी पिकलेली असण्याची शक्यता आहे.
( नक्की वाचा : Weight Loss Tips: भात खाऊनही वजन कमी होणार! फक्त 'या' 3 टिप्स फॉलो करा )
5. धुतल्यावर रंग सुटणे (Color Bleeding on Washing)
केमिकलयुक्त केळी: काही वेळा कार्बाइडने पिकलेल्या केळ्यावर रसायनाचा थर असतो, जो धुताना हलका रंग (Light Color) सोडतो. केळ्याला पाण्याने धुतल्यावर त्यातून पिवळा रंग किंवा पांढरा थर बाहेर येत असेल, तर ते केळे सुरक्षित नाही.
काय खबरदारी घेणार?
केळी हे पौष्टिक फळ आहे, परंतु केमिकलने पिकलेले असल्यास ते आरोग्यासाठी धोकादायक ठरू शकते.
काय करावे?
नेहमी थोडे कच्चे दिसणारे केळे खरेदी करावे, जे घरी हळू हळू नैसर्गिकरित्या पिकतील.
नैसर्गिक पद्धतीने फळे विकणाऱ्या स्थानिक विक्रेत्यांकडून खरेदी करावी.
केळी खाण्यापूर्वी ती चांगली धुवावी आणि साल काढूनच त्याचे सेवन करावे.
लक्षात ठेवा थोडीशी सावधगिरी तुम्हाला आणि तुमच्या कुटुंबाला या लपलेल्या विषापासून वाचवू शकते.
