Rat Infestation in New York : जागतिक महासत्ता असलेल्या अमेरिकेची आर्थिक राजधानी म्हणजे न्यूयॉर्क. या शहरात संपूर्ण जगावर प्रभाव पाडणाऱ्या अनेक शक्तीशाली संस्था आहेत. जागतिक महासत्ताचं केंद्र असलेलं न्यूयॉर्क शहर सध्या उंदरांमुळे त्रस्त आहे. शहराच्या गल्ल्यांमध्ये, सब-वेमध्ये, फुटपाथवर, रस्त्याच्या कडेला... सगळीकडे उंदरांची संख्या प्रचंड वाढली आहे. उंदीर इतके वाढले आहेत की लोक आपल्या मुलांना फुटपाथवरून चालू देत नाहीत. त्यामुळे स्थानिक प्रशासनाने उंदरांविरोधात मोहीम सुरू केली आहे.
अधिकाऱ्यांनी आता उंदरांचा श्वास कोंडून मारण्याच्या पारंपरिक पद्धती सोडून नवीन युक्ती वापरली आहे. आता ते हाय-टेक मॅपिंग टूल वापरून उंदरांची संख्या कमी करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. यासोबतच, लोकांना रस्त्यावर खाण्यापिण्याचा कचरा न फेकण्याबद्दलही जागरूक केले जात आहे, जेणेकरून उंदरांना खायला मिळू नये.
कोणत्या उपायांची अंमलबजावणी?
न्यूयॉर्क शहरातील आरोग्य विभागातील अधिकारी कॅरोलिन ब्रॅग डन यांनी सांगितले की, खाण्याची कमतरता असल्यामुळे उंदीर आणि इतर कीटक 'तणावा'त येतात. त्या म्हणाल्या, 'यामुळे त्यांना कदाचित खाण्याच्या शोधात दूर जावं लागतं, किंवा कदाचित ते कमी पिल्लांना जन्म देतात. सहसा आम्हाला हेच दिसून येतं. कालांतराने उंदरांची संख्या कमी होते. कमी प्रजननामुळे उंदरांची हालचालही कमी होते.'
हे शहर उंदरांचा सामना करण्यासाठी हार्लेम भागात नवीन पद्धती आणि उत्पादनांची चाचणी करत आहे. न्यूयॉर्कसारख्या 85 लाख लोकसंख्या असलेल्या मोठ्या शहरांमध्ये उंदरांसाठी भरपूर खाण्यापिण्याचे पदार्थ उपलब्ध आहेत, मग ते फुटपाथवर असोत, कचरापेट्यांमध्ये असोत किंवा पार्कमध्ये असोत. हार्लेममध्ये राहणाऱ्या 50 वर्षीय करेन डेल अगुइला यांनी एएफपीला सांगितले, 'अलिकडेच मला उंदरांपासून वाचण्यासाठी कचऱ्याच्या ढिगाऱ्यातून धावत जावं लागलं.'
( नक्की वाचा : Trump Tariffs : 3 भेटीत होणार वातावरण टाईट! ट्रम्प यांचे दडपण झुगारण्यासाठी भारत काय करतोय? वाचा संपूर्ण प्लॅन )
1 वर्षात 80 हून अधिक पिल्लांना जन्म देऊ शकतो उंदीर
उंदीर माणसांप्रमाणेच सर्व काही खातात, इतकंच नव्हे तर फेकलेल्या वस्तूंवरही ते जिवंत राहू शकतात, जसं की कचरापेटीत फेकलेले सोडाचे कॅन किंवा कबुतरांना टाकलेल्या खाण्याचे तुकडे. एका उंदराला जिवंत राहण्यासाठी दररोज 28 ग्रॅम खाण्याची गरज असते आणि तो एका वेळी 12 पिल्लांना जन्म देऊ शकतो. 1 वर्षापेक्षा कमी आयुष्यात, तो 5 ते 7 वेळा पिल्लांना जन्म देऊ शकतो.
शहराच्या कीटक नियंत्रण सेवा सुपरवायजर अलेक्सा अल्बर्ट यांनी सांगितले की, उंदरांच्या या समस्येवर मात करण्याचा सर्वात चांगला मार्ग म्हणजे 'त्यांच्या खाण्याच्या स्रोताला संपवणं... त्यामुळे त्यांच्यासाठी अडचणी निर्माण करा, मग त्यांना खाण्यासाठी आणखी दूर जावं लागेल.'
'ऑपरेशन कंट्रोल'साठी 70 इंस्पेक्टर्स कामाला
अल्बर्ट यांनी आपल्या स्क्रीनवर एक ॲप दाखवलं, ज्याचा वापर उंदरांची हालचाल तपासणारे लोक करतात. शहरातील आरोग्य विभागाचे 70 इंस्पेक्टर्स या मोबाइल ॲपचा वापर करून उंदरांची हालचाल पाहतात, त्याची नोंद करतात आणि त्यांच्यावर लक्ष ठेवतात. यासोबतच, ते उंदरांची संख्या कमी करण्याची योजनाही बनवतात.
इंस्पेक्टर्स घरोघरी जाऊन दुकानदार आणि रहिवाशांना इमारती, दुकाने आणि फुटपाथ स्वच्छ ठेवण्यास सांगतात. आता अधिकारी उंदरांचा सामना करण्याच्या पद्धती शिकवण्यासाठी ट्रेनिंगही देतात. शहरात राहणाऱ्या हजारो लोकांनी आणि बिल्डिंग मॅनेजर्सनी हे ट्रेनिंग घेतले आहे.
3 वर्षांपूर्वी सुरू झाली होती 'कचरा क्रांती'
ऑक्टोबर 2022 मध्ये, न्यूयॉर्क शहराने 'कचरा क्रांती' सुरू केली होती. याचा उद्देश उंदरांची वाढती संख्या रोखण्यासाठी फुटपाथवरून काळ्या कचरा पिशव्या हटवून, सीलबंद कंटेनर लावणे हा होता. कोविड महामारीपूर्वी काही भागांमध्ये उंदरांची संख्या 90% पर्यंत कमी झाली होती. ब्रॅग डन म्हणाल्या, 'त्यामुळे हे शक्य आहे, हे आम्हाला माहीत आहे.' 2025 हे 'बदलाचे वर्ष' असेल, अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली.
स्थानिक रहिवासी जेसिका सांचेज यांनी सांगितले की, त्यांनी आपल्या परिसरात उंदरांची संख्या खूप कमी झाल्याचे पाहिले आहे. त्या म्हणाल्या, 'काही काळापूर्वी, जेव्हा तुम्ही कचरा टाकायला जायचे, तेव्हा त्यातून 5 उंदीर बाहेर यायचे. मला तर माझ्या मुलाला जमिनीवर ठेवण्याचीही भीती वाटायची.'
उंदरांना आळा घालणारे लोक वर्षभर त्यांच्या खाण्याच्या सवयी जाणून घेण्याचा प्रयत्न करत आहेत, जेणेकरून त्यांना कोणत्या प्रकारचं खाणं जास्त आवडतं हे कळेल. अधिकृत आकडेवारीनुसार, 2024 मध्ये उंदरांच्या हालचालींच्या तक्रारी गेल्या वर्षाच्या तुलनेत 25% कमी झाल्या आहेत. पण आतापर्यंत, फक्त मॅनहॅटनच्या चायनाटाउनमध्येच उंदरांची संख्या पूर्णपणे नियंत्रणात आली आहे.
