जागतिक पर्यावरण दिन (World Environment Day) दरवर्षी 5 जून रोजी साजरा केला जातो. पर्यावरणाच्या होत असलेल्या ऱ्हासामुळे गेल्या काही वर्षांत वातावरणातील बदलाचे चटके अधिक तीव्र होऊ लागले आहेत. परिस्थिती अशीच राहिली तर येणारा काळ हा मनुष्यप्राण्यासाठी अत्यंत खडतर असणार आहे. पर्यावरणाचे जतन हा त्यावरील एकमेव उपाय आहे. ही गोष्ट जगभरातील द्रष्ट्या लोकांनी फार पूर्वीच ओळखली होती. पर्यावरणाच्या रक्षणासाठी जागरुकता वाढवणे गरजेचे असल्याचे या मंडळींच्या लक्षात आले होती. ही जागरूकता वाढवण्यासाठी संयुक्त राष्ट्रसंघाने (UN) पुढाकार घेतला होता. 1972 मध्ये संयुक्त राष्ट्राने जागतिक पर्यावरण दिवस साजरा करण्यास सुरुवात केली, आणि तेव्हापासून विविध देशांमध्ये हा दिवस साजरा केला जातो. 2025 सालासाठी जागतिक पर्यावरण दिनाची थीम "प्लास्टिक प्रदूषणावर मात" (Beat Plastic Pollution) अशी ठेवण्यात आली आहे. या दिनासाठी एक यजमान देश असतो, आणि यंदाचे यजमानपद दक्षिण कोरियाला देण्यात आले आहे. या दिवसाबद्दलच्या 5 इंटरेस्टींग गोष्टी कोणत्या आहेत ते पाहूयात.
('NDTV मराठी' चं अधिकृत व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करा )
1. जागतिक पर्यावरण दिनाचे 53 वे वर्ष
जागतिक पर्यावरण दिनाची सुरुवात 1972 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने (UNGA) केली. स्टॉकहोम, स्वीडन येथे झालेल्या पहिल्या पर्यावरण परिषदेनंतर हा निर्णय घेण्यात आला. ही परिषद पर्यावरणासंदर्भातील विषयांवर सखोल चर्चा घडून यावी यासाठी बोलावण्यात आलेली पहिली जागतिक परिषद होती, 5 जून रोजी ही परिषद आयोजित करण्यात आली होती, त्यामुळे हाच दिवस जागतिक पर्यावरण दिन म्हणून साजरा केला जातो.
2. दरवर्षी नवी थीम
जागतिक पर्यावरण दिनासाठी दरवर्षी वेगवेगळी थीम निवडली जाते, सोप्या भाषेत सांगायचे झाल्यास जागतिक पर्यावरण दिनानिमित्त दरवर्षी एक मध्यवर्ती संकल्पना निश्चित केली जाते. यंदाच्या वर्षासाठी प्लॅस्टीकमुळे होणारे प्रदूषण आणि त्यावर मात असा विषय मध्यवर्ती संकल्पनेसाठी निवडण्यात आला आहे. यापूर्वी जागतिक पर्यावरण दिनानिम्त्त जैवविविधता, हवामान बदल, आणि वायू प्रदूषण हे विषय मध्यवर्ती संकल्पनेसाठी निवडण्यात आले होते.
(नक्की वाचा- Vande Bharat Train: वैष्णोदेवीला जाणाऱ्या भाविकांसाठी खुशखबर! 4 नव्या वंदे भारत ट्रेन सुरु होणार, जाणून घ्या मार्ग )
3. 150 हून अधिक देशांचा सहभाग
जागतिक पर्यावरण दिन आजघडीला 150 हून अधिक देशांमध्ये साजरा केला जातो. या दिवशी वृक्षारोपण, स्वच्छता मोहीम, आणि पर्यावरण संवर्धनासाठी जागरूकता निर्माण करण्यासाठी कार्यक्रमांचे आयोजन असे उपक्रम हाती घेतले जातात. भारतातील जवळपास सगळ्या शाळा, महाविद्यालये, आणि स्थानिक संस्थाही या उपक्रमांमध्ये सक्रिय सहभाग घेतात.
4. यजमान देशाची भूमिका
प्रत्येक वर्षी एक देश जागतिक पर्यावरण दिनाचा यजमान म्हणून निवडला जातो. 2025 मध्ये दक्षिण कोरियाची यजमान देश म्हणून निवड करण्यात आली आहे, प्लास्टिकमुळे होणारे प्रदूषण कमी करण्यासाठी दक्षिण कोरियाने आग्रह धरला आहे. पर्यावरण दिनासाठी निवडण्यात आलेला यजमान देश,पर्यावरण संरक्षणासाठी अनोखे, अनुकरणीय आणि प्रेरणादायी उपक्रम राबवत असतो.
(नक्की वाचा- Baby Elephant Viral Video: मदतीनंतर कृतज्ञता! हत्तीच्या पिल्लाने JCBचे 'असे' मानले आभार; सुंदर VIDEO पाहाच)
5. प्लास्टिक प्रदूषणाने धारण केलंय उग्र रुप
2025 च्या थीमअंतर्गत, प्लास्टिक प्रदूषण कमी करण्यासाठी नॅनोटेक्नॉलॉजी, बायोडिग्रेडेबल प्लास्टिक, आणि प्लॅस्टीकला नैसर्गिक पर्याय कोणते यावर संशोधनाला प्रोत्साहन दिले जात आहे. दरवर्षी सुमारे 8 दशलक्ष मेट्रिक टन प्लास्टिक समुद्रात जाते, ज्यामुळे सागरी जीवसृष्टी धोक्यात येते.
Track Latest News Live on Marathi.NDTV.com and get news updates from India and around the world
