2006 Mumbai Train Blasts: जेवण बनवण्याच्या कुकरने अख्खी मुंबई हादरली! पत्रकाराने सांगितला भयावह अनुभव

मुंबई लोकल ट्रेनमध्ये 11 जुलै 2006 रोजी  झालेल्या साखळी बॉम्बस्फोटांच्या प्रकरणात मुंबई उच्च न्यायालयाने निकाल दिला आहे. 19 वर्षांनंतर या बहुचर्चित हल्ल्यातील 11 दोषींची निर्दोष मुक्तता करण्यात आली आहे. मात्र बॉम्बस्फोटानंतर मुंबई हादरली होती. मुंबईची लाईफलाईन थांबली होती. या बॉम्फस्फोटाचं रिपोर्टिंग करणारे वरिष्ठ पत्रकार जितेंद्र दीक्षित यांनी त्यांच्या ‘बॉम्बे आफ्टर अयोध्या' या पुस्तकात सविस्तर वर्णन केलं आहे.  

जितेंद्र दीक्षित यांच्या पुस्तकातील मजकुरानुसार, ११ जुलै २००६, मंगळवारचा दिवस होता. आदल्या दिवशी शिवाजी पार्क येथे मीनाताई ठाकरे यांच्या पुतळ्याची विटंबना झाल्याने शिवसैनिक संतप्त झाले होते आणि त्यांनी तोडफोड केली होती. या हिंसाचाराच्या फॉलो-अप कव्हरेजमध्ये दीक्षित व्यस्त होते. त्यामुळे त्यांना सुट्टी मिळाली होती. साऊथ मुंबईतील न्यू एक्सेल्सियर सिनेमामध्ये 'क्रिश' चित्रपट पाहण्याचा त्यांनी बेत आखला होता. चित्रपट सुरू होताच, त्यांच्या फोनची बेल वाजली. त्यांच्या न्यूज चॅनेलवरील ऑपरेशन्स मॅनेजरने त्यांना माझ्या इमारतीजवळच ट्रेनमध्ये बॉम्बस्फोट झाला आहे. सर्वत्र गोंधळ आहे. अनेक लोक मरण पावले आहेत. कॅमेरा युनिट लवकर पाठवा, असं सांगितलं. 

खार स्टेशनजवळ बोरीवलीच्या दिशेने जाणाऱ्या ट्रेनमध्ये सायंकाळी ६.२४ मिनिटांनी हा स्फोट झाला होता. यानंतर अवघ्या ११ मिनिटांत म्हणजेच सायंकाळी ६:३५ वाजेपर्यंत माटुंगा रोड, माहीम, वांद्रे, जोगेश्वरी आणि खार या स्थानकांजवळ किंवा परिसरात विविध लोकल ट्रेनच्या फर्स्ट क्लास डब्यांमध्ये आणखी ६ बॉम्बस्फोट झाले. शेवटचा बॉम्ब बोरीवलीजवळ विरारला जाणाऱ्या लोकल ट्रेनमध्ये स्फोट झाला. या स्फोटांनी मुंबईची लाईफलाईन असलेल्या पश्चिम रेल्वेला पूर्णपणे ठप्प केले.

(नक्की वाचा- Mumbai Train Blast: मुंबई साखळी बॉम्बस्फोट प्रकरण! सर्व 11 आरोपींची निर्दोष मुक्तता, 209 जणांनी गमावलेला जीव)

जितेंद्र दीक्षित यांनी तातडीने सिनेमा हॉलमधून बाहेर पडून पोलिसांशी संपर्क साधला आणि अधिक माहिती घेतली. कार्यालयाला कळवून कॅमेरा टीम्सला घटनास्थळी पाठवून ते स्वतः माटुंगा रोड, जे स्फोटांच्या ठिकाणांपैकी सर्वात जवळचे होते, तिथे धावले. जोरदार पाऊस सुरू झाल्याने ते पूर्णपणे भिजून स्टेशनवर पोहोचले. तिथे पोहोचल्यावर त्यांनी पाहिले की, ट्रेनची लोखंडी बॉडी साध्या पत्र्यासारखी वाकलेली होती.  त्याचे तुकडे प्रवाशांची हाडे, रक्त आणि मांसासोबत मिसळले होते. स्थानिक लोक मदतकार्यासाठी मोठ्या संख्येने जमले होते, परंतु मुसळधार पावसामुळे बचावकार्यात अडथळे येत होते.

Mumbai 2006 Train Bomb Blast

गुजरात दंगलीचा बदला घेण्यासाठी स्फोट

सर्व बाधित ट्रेन्स पश्चिम रेल्वे मार्गावर धावत असल्याने, हा कट दहशतवादी संघटनांनी गुजरात दंगलीचा बदला घेण्यासाठी केला होता, अशी शंका व्यक्त करण्यात आली. पश्चिम रेल्वे खार, सांताक्रूझ, विलेपार्ले, गोरेगाव, मालाड, कांदिवली, बोरीवली, मीरा रोड आणि भाईंदर यांसारख्या उपनगरांना जोडते, जिथे गुजराती लोकसंख्या मोठ्या प्रमाणात आहेत. बॉम्बस्फोट सायंकाळी ६ वाजल्यानंतर झाले, जेव्हा बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज बंद होते आणि मुख्यतः गुजराती असलेले स्टॉकब्रोकर्स त्यांच्या उपनगरातील घरांकडे जात होते.

या स्फोटांमध्ये एकूण २०९ लोकांचा बळी गेला आणि ७०० हून अधिक प्रवासी जखमी झाले. बॉम्बस्फोटांमुळे पश्चिम रेल्वे पूर्णपणे ठप्प झाली होती, ज्याचा परिणाम रस्ते वाहतुकीवरही झाला. दक्षिण मुंबई ते वायव्य उपनगरांपर्यंतचे सर्व प्रमुख रस्ते पूर्णपणे ब्लॉक झाले होते. लोकांनी घरी पोहोचण्यासाठी मिळेल त्या साधनाचा वापर केला. अनेक लोक त्या रात्री त्यांच्या कार्यालयात किंवा दक्षिण मुंबईतील इतर परिचित ठिकाणी थांबले.

(नक्की वाचा-  Mumbai Bomb Blast : दाऊदचा उजवा हात टायगर मेमन पुन्हा चर्चेत का आला? 32 वर्षांनंतर टाडा कोर्टाचा नवा आदेश)

लष्कर-ए-कहारने घेतली जबाबदारी

बॉम्बस्फोटांच्या तपासानंतर विविध तपास यंत्रणांनी वेगवेगळ्या संशयितांना समोर आणल्याने वाद निर्माण झाला. बॉम्बस्फोटानंतर एका आठवड्यातच एका हिंदी टीव्ही चॅनलला 'लष्कर-ए-कहार' नावाच्या एका अज्ञात संघटनेकडून ईमेल मिळाला, ज्यात त्यांनी या स्फोटांची जबाबदारी स्वीकारली होती आणि भविष्यात अधिक हल्ल्यांची धमकी दिली होती.

पाकिस्तानच्या आयएसआय, लष्कर-ए-तोयबाचा हात

महाराष्ट्राच्या एटीएसने काही आठवड्यांनंतर या कटाचा पर्दाफाश केल्याचा दावा करत १२ जणांवर आरोप लावले. पाकिस्तानची आयएसआय एजन्सीच्या इशाऱ्यावर लष्कर-ए-तोयबाने सिमीच्या मदतीने हा कट रचला होता. गोवंडी येथील झोपडपट्ट्यांमध्ये प्रेशर कुकरमध्ये बॉम्ब तयार करून ते ट्रेनमध्ये पेरण्यात आले होते. मात्र, २००८ मध्ये मुंबई क्राईम ब्रांचने इंडियन मुजाहिदीनचा कथित सदस्य सादिक शेख याला अटक केल्यावर कथेत नवा ट्विस्ट आला. 

क्राईम ब्रांचच्या मते, इंडियन मुजाहिदीनने हा कट रचला होता आणि सादिकने इतरांसह बॉम्ब पेरले होते. एटीएसच्या दाव्याच्या विरोधात क्राईम ब्रांचने बॉम्ब सेवरी येथील एका फ्लॅटमध्ये बनवण्यात आले होते असा दावा केला. यामुळे खरे गुन्हेगार कोण याबद्दल संशय निर्माण झाला. एटीएसने निकालाचे दडपण आल्यामुळे चुकीच्या लोकांना अटक केली होती का, असा प्रश्न निर्माण झाला होता. एटीएस आपल्या भूमिकेवर ठाम राहिली. २०१५ मध्ये, एटीएसने अटक केलेल्या 05 कथित बॉम्ब पेरणाऱ्यांना फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली, 07 जणांना जन्मठेप झाली आणि अब्दुल वाहिद नावाच्या एका आरोपीची निर्दोष मुक्तता झाली.