सातारा लोकसभा निवडणूक : पवारांवरील निष्ठा की राजेंचा मान? चुरशीच्या लढतीकडं राज्याचं लक्ष

सुजित आंबेकर, प्रतिनिधी

राष्ट्रवादी काँग्रेसचा बालेकिल्ला अशी 1999 पासून ओळख असलेल्या सातारा लोकसभा मतदारसंघात मंगळवारी तिसऱ्या टप्प्यात (7 मे) रोजी मतदान होत आहे. साताऱ्यातून भाजपाकडून उदयनराजे भोसले आणि राष्ट्रवादी शरदचंद्र पवार पक्षाचे शशिकांत पाटील यांच्यात थेट लढत होणार आहे. उदयनराजे भोसले यापूर्वी तीन वेळा राष्ट्रवादीच्या तिकीटावर निवडून आले आहेत. पण, मागील पोटनिवडणुकीत त्यांचा श्रीनिवास पाटील यांनी पराभव केला होता.

घड्याळ चिन्ह गायब

अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेस महायुतीकडून साताऱ्याची जागा लढवेल असा अंदाज होता. पण, त्यांना प्रबळ उमेदवार मिळाला नाही. उदयनराजेंनी राष्ट्रवादीच्या चिन्हावर निवडणूक लढवावी असा प्रयत्न झाला. पण, त्याला उदयनराजेंनी नकार दिला. त्यानंतर भाजपाकडून राजेंना उमेदवारी जाहीर झाली. त्यामुळे राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या स्थापनेपासूनच पहिल्यांदाच घड्याळ चिन्ह सातारा लोकसभा मतदारसंघाच्या निवडणुकीत दिसणार नाही. 

( 'NDTV मराठी' चं अधिकृत व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करा )
 

पक्षीय बलाबल

सातारा लोकसभा मतदारसंघात सहा विधानसभा मतदारसंघ आहेत. त्यामध्ये सातारामध्ये भाजपाचे शिवेंद्रराजे भोसले आमदार आहेत. पाटणमध्ये शिवसेनेचे शंभुराज देसाई, कराड दक्षिणमध्ये काँग्रेसचे पृथ्वीराज चव्हाण, कराड उत्तरमधून राष्ट्रवादी काँग्रेस शरदचंद्र पवार पक्षाचे बाळासाहेब पाटील, वाईमध्ये राष्ट्रवादी काँग्रेसचे मकरंद पाटील तर कोरेगावमधून शिवसेनेचे महेश शिंदे आमदार आहेत. सहापैकी चार जागा या महायुतीकडं असून दोन जागांवर महाविकास आघाडीचे आमदार आहेत.

उदयनराजेंचा गंभीर आरोप

भाजपा उमेदवार उदयनराजे भोसले यांनी लोकांना गायब करण्याचा काँग्रेसचा इतिहास आहे, असा गंभीर आरोप केला होता. साताऱ्यात झालेल्या पत्रकार परिषदेत  राजेश पायलट, माधवराव शिंदे आणि वायएसआर रेड्डी या प्रमुख काँग्रेस नेत्यांच्या अपघाती मृत्यूवर त्यांनी संशय व्यक्त केला होता.

( नक्की वाचा : साताऱ्यात 25 वर्षांमधील सर्वात मोठा बदल, पण परंपरा कायम राहणार का? )

मागील निवडणुकांचे निकाल

उदयनराजे भोसले हे राष्ट्रवादी काँग्रेसकडून 2009, 2014 आणि 2019 साली झालेल्या सातारा लोकसभा मतदारसंघातून विजयी झाले होते. 2019 मधील सार्वत्रिक निवडणुकीत उदयनराजे 1 लाख 26 हजार मतांनी विजयी झाले. त्यानंतर त्यांनी काही महिन्यातच भाजपामध्ये प्रवेश केला. ऑक्टोबर 2019 मध्ये झालेल्या निवडणुकीत त्यांना पराभवाचा धक्का सहन करावा लागला. त्या पोटनिवडणुकीत राष्ट्रवादी काँग्रेसचे श्रीनिवास पाटील 87 हजार मतांनी विजयी झाले होते.

साताऱ्यातील महत्त्वाचे प्रश्न 

पाण्याची टंचाई ही सातारा जिल्ह्यातील सर्वात मोठी समस्या आहे. यावर्षी साताऱ्यात दुष्काळी परिस्थिती असल्याने कलम 144 लागू करण्यात आले आहे. तीव्र पाणीटंचाईच्या काळात जिल्हा प्रशासनाने पाण्याची चोरी थांबवण्यासाठी आणि जनावरांचा चारा बाहेरून नेणे टाळण्यासाठी कालव्यांजवळ 22 मे रोजी प्रतिबंधात्मक आदेश जारी केले. गेल्या पावसाळ्यात कमी पावसामुळे धरणे आणि इतर जलाशय त्यांच्या कमाल क्षमतेने भरले नाहीत. आता हंगाम संपून जवळपास सात महिने उलटले असताना जिल्ह्यातील बहुतांश तलाव आणि तलाव कोरडे पडले आहेत. उन्हाळ्यात पिण्याचे पाणी उपलब्ध नसल्यामुळे लोक अनेकदा दूषित पाणी वापरतात. यामुळे वारंवार आजारपण आणि आरोग्यासाठी धोकादायक स्थिती निर्माण होते.

( नक्की वाचा : सातारकरांना 2 खासदार निवडण्याची संधी' कोल्हेंची ऑफर काय? )

शेतीविषयक समस्या:  कमी पावसाच्या समस्येमुळे मोसमी नद्या कोरड्या पडतात आणि प्रमुख नद्यांमधील पाण्याची पातळी कमी होते. याचा फटका शेतकऱ्यांना बसतो कारण ते त्यांच्या जमिनीला सिंचन करू शकत नाहीत. सिंचनावर प्रामुख्याने शेतातून पाणी उचलून प्रतिबंधित केले जाते आणि साताऱ्यातील दुष्काळी परिस्थिती उद्भवते, सरकारकडून दिलेली भरपाई अनेकदा उशीरा आणि काही वेळा कर्ज फेडण्यासाठी पुरेशी नसते. महाबळेश्वर, जाओली, पाटण, सातारा, खंडाळा आणि माण तालुक्यातील शेतकऱ्यांचा शेतीचा विकास कमी आहे आणि त्याचा सर्वाधिक फटका बसला आहे. पीक निकामी झाल्यामुळे हंगामी नुकसान भरून काढण्यासाठी शेतकऱ्यांनी एमएसपीच्या किमती वाढवण्याची मागणी केली आहे.

विकासाचा अभाव : साताऱ्यात 13 औद्योगिक वसाहती, दोन विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ), 27 आंतरराष्ट्रीय उद्योग, 68 मोठे उद्योग आणि 27,508 छोटे उद्योग असले, तरी या प्रदेशाच्या सर्वांगीण विकासावर लोक समाधानी नाहीत.  इतके उद्योग असूनही एकूण प्रदेशात राहणीमानाच्या बाबतीत वाढ झालेली नाही, अशी सातरकरांची तक्रार आहे. त्यांनी सर्वांगीण विकासाची मागणी केलीय.  

पर्यटनाचा विकास : सातारा हा पर्यटन, धार्मिक व कृषीप्रधान जिल्हा आहे. पर्यटकांच्या सुविधा सुधारण्याकडे प्रशासनाच्या दुर्लक्षामुळे साताऱ्याची पर्यटन क्षमता आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेत सुधारणा होण्यास मर्यादा आल्याचं स्थानिकांचं महत्त्व आहे.  साताऱ्यात सध्या 1,000 कोटींहून अधिक रुपयांची कामे सुरू आहेत. महाबळेश्वर आणि पाचगणीसह पर्यटनाला अधिक प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि पर्यटकांना आकर्षित करण्यासाठी प्रयत्न केले जात आहेत.

जातीय तणाव: गेल्या वर्षी सप्टेंबरमध्ये साताऱ्यात पुसेसावळी गावात जातीय तणाव वाढत असताना एकाचा मृत्यू झाला आणि अनेक जण जखमी झाले. आक्षेपार्ह सोशल मीडिया पोस्ट्समुळे तणाव निर्माण झाला होता.  गेल्या नऊ महिन्यांत, जातीय स्वरूपाच्या किमान 41 घटना घडल्या आहेत.

मराठा आंदोलन :  जातीवर आधारित आरक्षणाचा गुंतागुंतीचा मुद्दा देखील सातारा लोकसभा मतदारसंघात चर्चेचा बनला होता.