Raksha Bandhan 2025 : देशभर भाऊ-बहिणीच्या नात्याचे प्रतीक असलेला रक्षाबंधन सण साजरा करण्याची तयारी सुरू आहे. पण, सायबर सिक्युरिटी कंपनी CloudSEK च्या अहवालानुसार, सायबर गुन्हेगार या सणाचा फायदा घेऊन चलाखीने फसवणूक करत आहेत. CloudSEK च्या रिपोर्टनुसार, बनावट ई-कॉमर्स साइट्सपासून ते भावनिक मेसेज आणि ईमेल (फिशिंग मेसेज) द्वारे फसवणूक करणारे या सणाचा वापर पैसे आणि वैयक्तिक माहिती चोरण्यासाठी करत आहेत.
CloudSEK च्या Threat Intelligence टीमने दावा केला आहे की, त्यांनी रक्षाबंधनच्या काळात ऑनलाइन खरेदी आणि भेटवस्तूंच्या देवाणघेवाणीचा फायदा घेणाऱ्या सायबर गुन्हेगारांनी वापरलेल्या अनेक युक्त्या ओळखल्या आहेत. त्यांच्या अहवालातील मुख्य निष्कर्ष खालीलप्रमाणे आहेत:
फिशिंग मेसेजमध्ये वाढ: फसवणूक करणारे 'राखी भेटवस्तू डिलिव्हरी' किंवा 'एक्सक्लुझिव्ह सेल कूपन'चे वचन देणारे मेसेज इनबॉक्स, व्हॉट्सअॅप आणि SMS मध्ये मोठ्या प्रमाणात पाठवत आहेत. या मेसेजमध्ये अनेकदा अशा लिंक्स असतात, जे मालवेअर इन्स्टॉल करतात किंवा पेमेंटची माहिती चोरतात. कुरिअर सेवा किंवा भारतीय पोस्ट ऑफिसचे कर्मचारी असल्याचे भासवून फसवणूक करणारे, 'पत्ता अपडेट' करण्यासाठी कमी रक्कम भरण्याची मागणी करणाऱ्या लिंकवर क्लिक करून वापरकर्त्यांना बनावट पार्सलसाठी 'पुन्हा शुल्क' भरण्यास प्रवृत्त करत आहेत.
( नक्की वाचा : Raksha Bandhan 2025 Date: रक्षाबंधन कधी आहे? तारीख, शुभ मुहूर्त, तिथी, महत्त्व, मंत्र व पौराणिक कथा जाणून घ्या )
बनावट ई-कॉमर्स वेबसाइट्स: प्रमुख ऑनलाइन शॉपिंग प्लॅटफॉर्मची नक्कल करून वापरकर्त्यांना अज्ञात डोमेनवर होस्ट केलेल्या फिशिंग पेजेसवर रीडायरेक्ट केले जाते. या साइट्सवर 'राख्या', मिठाई आणि भेटवस्तूंची जाहिरात खूप कमी किमतीत केली जाते आणि जेव्हा वापरकर्ते त्यांची कार्ड माहिती भरतात, तेव्हा पेमेंटची माहिती चोरली जाते.
सोशल मीडियावरील फसवणूक: स्कॅमर्स इंस्टाग्राम आणि फेसबुकसारख्या प्लॅटफॉर्मचा वापर 'रक्षाबंधन स्पेशल' अंतर्गत 599 रुपयांमध्ये आयफोन 16 प्रो सारख्या स्वस्त वस्तूंचे आमिष दाखवून फसवणूक करण्यासाठी करत आहेत.
UPI आणि गिफ्ट कार्ड घोटाळे: फसवणूक करणारे 'राखी' भेटवस्तूंच्या नावाखाली बनावट UPI QR कोड पाठवतात. अशाच एका बनावट जाहिरातीत पंतप्रधान मुद्रा योजनेअंतर्गत 5,000 रुपयांच्या गिफ्ट कार्डचे खोटे आश्वासन दिले गेले आणि नंतर वापरकर्त्यांना फिशिंग साइट्सवर पाठवण्यात आले, जिथून घोटाळेबाजांना UPI पेमेंट मिळाले. CloudSEK च्या तपासणीत अशाच एका घोटाळ्याचा शोध लागला, जो 'udayrajkiranastore' नावाच्या व्यवसायाशी संबंधित एका UPI ID (34161FA82032AA2D24E6B40@mairtel*) शी जोडलेला होता. या UPI ID ची ओळख श्याम सैनी नावाच्या एका फेसबुक प्रोफाइलशी झाली.
भावनिक प्रलोभन: घोटाळेबाज संकटात सापडलेल्या भाऊ-बहिणी किंवा नातेवाईक असल्याचे भासवून कौटुंबिक नात्यांचा फायदा घेतात आणि 'राखी' भेटवस्तूंच्या संदर्भात बनावट "कस्टम शुल्क" किंवा "त्वरित डिलिव्हरी शुल्क" साठी UPI किंवा बँक ट्रान्सफरद्वारे पेमेंट करण्याची विनंती करतात.
बनावट ग्राहक सेवा (कस्टमर हेल्पलाइन): प्रमुख ऑनलाइन शॉपिंग प्लॅटफॉर्म किंवा कुरिअरच्या ग्राहक सेवा टीमचे सदस्य बनून फसवणूक करणारे वापरकर्त्यांना स्क्रीन किंवा OTP शेअर करण्यास सांगतात आणि संवेदनशील आर्थिक माहिती मिळवण्याचा प्रयत्न करतात.
या धोक्यांपासून बचाव करण्यासाठी, सुरक्षा तज्ज्ञांनी खालील उपाय सुचवले आहेत
सुरक्षित खरेदी करा: विश्वसनीय प्लॅटफॉर्मवरूनच खरेदी करा आणि URL मध्ये "https://" आणि पॅडलॉक आयकॉन तपासा. खूप आकर्षक किंवा स्वस्त वाटणाऱ्या ऑफर्सपासून दूर रहा.
लिंक तपासा: मेसेजमध्ये आलेल्या URL चे खरे ठिकाण तपासण्यासाठी लिंक-एक्सपांडर टूलचा वापर करा किंवा स्वतः त्या वेबसाइटचे नाव टाइप करून त्यावर जा.
पेमेंट सुरक्षित करा: ग्राहक संरक्षणासह क्रेडिट कार्डसारख्या सुरक्षित पेमेंट पर्यायांचा वापर करा आणि कधीही OTP किंवा PIN शेअर करू नका.
सुरक्षितपणे ट्रॅक करा: 'राखी' पार्सलचे निरीक्षण केवळ अधिकृत कुरिअर वेबसाइट्स किंवा ॲप्सद्वारे करा, अनपेक्षित मेसेजमधील लिंक्स टाळा.
ज्येष्ठ नागरिकांना सतर्क करा: कुटुंबातील ज्येष्ठ सदस्यांना फसवणुकीची चिन्हे ओळखायला शिकवा, जसे की त्वरित पेमेंटची मागणी किंवा भावनिक विनंती.
ताबडतोब तक्रार करा: तुमच्यासोबत फसवणूक झाल्यास, तुमच्या बँकेशी संपर्क साधा आणि भारताच्या राष्ट्रीय सायबर क्राईम रिपोर्टिंग पोर्टल (cybercrime.gov.in) किंवा हेल्पलाइन (1930) वर तक्रार दाखल करा.
Track Latest News Live on Marathi.NDTV.com and get news updates from India and around the world
