बीडमधील मस्साजोग गावचे सरपंच संतोष देशमुख हत्या प्रकरणातील आरोपी वाल्मिक कराड यांच्या विरोधात मकोका कायद्याअंतर्गत गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. वाल्मिकने मकोकातून त्याला दोषमुक्त करावे याची मागणी केली होती. मकोका हा कायदा गुन्हेगारी टोळ्यांविरुद्ध वापरण्यात येतो, जिथे गुन्हेगारी संघटित स्वरूपात, आर्थिक फायद्यासाठी केली जाते. मकोका कायद्याच्या काही कलमांअंतर्गत आरोपाच्या संपत्तीची जप्तीही करता येते. त्यामुळे वाल्मिक कराडचे धाबे दणाणले आहे.
विशेष सरकारी वकील उज्ज्वल निकम यांनी बीड येथील विशेष मकोका न्यायालयात अर्ज सादर केला असून, या अर्जावर 17 जून 2025 रोजी सुनावणी होणार आहे. अवघ्या १३ दिवसात वाल्मिकवरील मकोका आणि संपत्ती जप्तीवर निकाल समोर येईल.
(नक्की वाचा- 'NDTV मराठी' चं अधिकृत व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करा )
त्यामुळे कोर्ट वाल्मिक कराडच्या याचिकेवर काय सुनावणी करतं याकडे सर्वांचं लक्ष आहे. तपासादरम्यान कराड यांच्या आणि त्यांच्या कुटुंबीयांच्या नावावर कोट्यवधी रुपयांची मालमत्ता असल्याचे उघड झाले आहे. त्यामुळे महाराष्ट्र सरकारने त्याची संपत्ती जप्त करण्याचीही मागणी न्यायालयात केली आहे.
तपासादरम्यान कराड याच्या आणि त्यांच्या कुटुंबीयांच्या नावावर कोट्यवधी रुपयांची मालमत्ता असल्याचे उघड झाले आहे:
• केज शहर: २५०० चौरस फूट क्षेत्रफळ असलेली मालमत्ता, किंमत ₹१.६९ कोटी
• दगडवाडी: ₹४८.२६ लाख किंमतीची शेती जमीन
• तडोळी: १२ हेक्टर जमीन, किंमत ₹५.८४ लाख
• वडगाव (परळी): मंजिरी कराड यांच्या नावावर १.७९ हेक्टर जमीन, किंमत ₹१३.१५ लाख .
पुण्यातील अण्णा नगर, फर्ग्युसन रोड, आणि पिंपरी-चिंचवडमध्येही कराड यांच्या नावावर फ्लॅट्स आणि दुकाने असल्याचे समोर आले आहे. भाजप आमदार सुरेश धस यांनी कराड यांच्या एकूण संपत्तीची किंमत २,००० ते ४,००० कोटी दरम्यान असल्याचा दावा केला आहे.
नक्की वाचा - Sunita Jamgade Nagpur : LOC ओलांडण्याचा सीन रिक्रिएट करणार, सुनीताला नेण्यासाठी लडाख पोलिसांची टीम नागपुरात
न्यायालयीन प्रक्रिया
कराड यांनी मकोका अंतर्गत दाखल केलेल्या आरोपांपासून मुक्तता मिळवण्यासाठी डिस्चार्ज अर्ज दाखल केला आहे. या अर्जावर आणि संपत्ती जप्तीच्या मागणीवर एकत्रितपणे १७ जून रोजी सुनावणी होणार आहे .
या प्रकरणात पुढील कायदेशीर कारवाई आणि न्यायालयीन निर्णयांची प्रतीक्षा आहे. संपत्ती जप्तीची प्रक्रिया न्यायालयाच्या निर्णयावर अवलंबून असेल.
वाल्मिक कराड याची संपत्ती
पुण्यातील मालमत्ता
• फ्लॅट्स: कराड यांच्या नावावर पुणे शहर आणि पिंपरी-चिंचवडमध्ये ५ फ्लॅट्स आहेत, ज्यांची एकूण किंमत अंदाजे ₹७५ कोटी आहे.
• दुकाने: फर्ग्युसन कॉलेज रोडवर ७ दुकाने, प्रत्येक दुकान ₹५ कोटी किंमतीचे, एकूण ₹३५ कोटी किंमतीचे आहेत.
• इतर मालमत्ता: भाजप आमदार सुरेश धस यांच्या मते, कराड यांच्या एकूण संपत्तीची किंमत ₹२,००० ते ₹४,००० कोटी दरम्यान आहे.
इतर मालमत्ता
• जमिनी: बार्शी, माजलगाव आणि दिघोल येथे कराड यांच्या नावावर १५० एकर जमीन आहे.
• वाहने: कराड यांच्या मालकीच्या ५ उच्च श्रेणीच्या कार, २ जड वाहने, आणि १ जेसीबी मशीन आहेत.
न्यायालयीन प्रक्रिया
• संपत्ती जप्तीची मागणी: विशेष सरकारी वकील उज्ज्वल निकम यांनी बीड येथील विशेष मकोका न्यायालयात कराड यांच्या चल आणि अचल मालमत्ता जप्त करण्याची मागणी केली आहे.
• सुनावणीची तारीख: या अर्जावर १७ जून २०२५ रोजी सुनावणी होणार आहे.
मकोका (MCOCA – Maharashtra Control of Organised Crime Act, 1999) आणि संपत्ती जप्तीची कारवाई यांच्यातील संबंध कायदेशीरदृष्ट्या महत्त्वाचा आहे.
मकोका काय आहे?
मकोका हा कायदा गुन्हेगारी टोळ्यांविरुद्ध वापरण्यात येतो, जिथे गुन्हेगारी संघटित स्वरूपात, आर्थिक फायद्यासाठी केली जाते. यामध्ये खंडणी, खून, गुन्हेगारी षड्यंत्र, मालमत्तेचा बेकायदेशीर वापर यांचा समावेश होतो.
मकोका अंतर्गत संपत्ती जप्तीचा अधिकार का दिला जातो?
मकोका कायद्यातील कलम 20 आणि भारतीय फौजदारी प्रक्रिया संहिता (CrPC) मधील कलमे वापरून खालील कारणांनी संपत्ती जप्त करता येते:
1. गुन्ह्यातून मिळवलेली संपत्ती:
• जर अशी शंका आहे की गुन्हेगारी कृत्यातून (उदा. खंडणी, बेकायदेशीर व्यवसाय) संपत्ती मिळवली आहे, तर ती संपत्ती “बेकायदेशीर कमाई” मानली जाते.
• आरोपीचे आर्थिक बळ कमी करून त्यांचे नेटवर्क उद्ध्वस्त करण्यासाठी संपत्ती जप्त करणे महत्त्वाचे असते.
2. तपासात अडथळा येऊ नये म्हणून आरोपी आपली संपत्ती लपवू नये, विकू नये किंवा तिला दुसऱ्याच्या नावावर करू नये म्हणून जप्ती केली जाते.
संपत्ती जप्तीची प्रक्रिया
1. विशेष सरकारी वकील किंवा तपास यंत्रणा न्यायालयात अर्ज दाखल करते.
2. यात नमूद असते की संपत्ती ही गुन्ह्याशी संबंधित आहे किंवा गुन्ह्यातून मिळवलेली आहे.
3. न्यायालय प्राथमिक पुराव्यांच्या आधारे संपत्ती जप्त करण्याची परवानगी देते.
4. संपत्ती जप्तीनंतर ती सरकारच्या ताब्यात जाते.
वाल्मिक कराड प्रकरणात याचा अर्थ काय?
• कराड यांच्यावर मकोका लावण्यात आला आहे – म्हणजे त्यांच्यावर संघटित गुन्हेगारी टोळी चालवण्याचा आरोप आहे.
• त्यांच्याकडे सध्या असलेली कोट्यवधींची संपत्ती ही खंडणी, धमकी, बेकायदेशीर वसुली अशा मार्गांनी मिळवलेली असावी असा पोलिसांचा आरोप आहे.
• त्यामुळे, ही संपत्ती न्यायालयाच्या आदेशाने जप्त करण्यात येऊ शकते.
Track Latest News Live on Marathi.NDTV.com and get news updates from India and around the world
