AI मुळे गेला जीव; ChatGPT ने 16 वर्षीय मुलाला आत्महत्येस प्रवृत्त केल्याचा आरोप

ChatGPT Suicide : एकीकडे, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) मानवी जीवन सोपे करत असतानाच, दुसरीकडे ती अत्यंत धोकादायक ठरत असल्याचे एक प्रकरण समोर आले आहे. अमेरिकेत एका 16 वर्षीय मुलाच्या आत्महत्येसाठी ChatGPT नावाच्या ॲपला जबाबदार धरण्यात आले असून, त्याच्या पालकांनी OpenAI कंपनीवर खटला दाखल केला आहे.

अमेरिकेतील कॅलिफोर्नियामध्ये, 16 वर्षांच्या मुलाने आत्महत्या केली असून, त्याच्या आई-वडिलांनी OpenAI या कंपनीच्या 'चॅटजीपीटी' या ॲपवर गंभीर आरोप केले आहेत. या ॲपने त्यांच्या मुलाला आत्महत्येसाठी मार्गदर्शन केले आणि प्रोत्साहन दिले, असे त्यांचे म्हणणे आहे.

मॅथ्यू आणि मारिया राईन यांनी कॅलिफोर्निया येथील न्यायालयात तक्रार दाखल केली असून, 'चॅटजीपीटी'ने 2024 आणि 2025 मध्ये अनेक महिने त्यांच्या मुलगा ॲडमसोबत 'घनिष्ठ संबंध' निर्माण केले आणि त्यानंतर त्याने आपले जीवन संपवले, असा आरोप त्यांनी केला आहे.

(नक्की वाचा-  Free Courses: हार्वर्ड विद्यापीठातून 7 महत्वाचे कोर्स फुकटात करण्याची संधी; कसा आणि कुठे कराल अर्ज?)

पालकांचे म्हणणे आहे की, 11 एप्रिल, 2025 रोजी त्यांच्या मुलाच्या 'चॅटजीपीटी'सोबत झालेल्या शेवटच्या संवादात, ॲपने त्याला त्याच्या पालकांकडून 'वोडका' चोरण्यास मदत केली. इतकंच नाही, तर मुलाने फाशीचा जो फंदा तयार केला होता, तो योग्य आहे का हे विचारल्यावर 'चॅटजीपीटी'ने सांगितले की, 'होय, गाठ योग्य बनली आहे, ती एका माणसाला हवेत लटकवू शकते.' यानंतर काही तासांनी ॲडमचा मृतदेह आढळला.

शिकण्यासाठी वापरले जाणारे ॲप आत्महत्येस प्रवृत्त करते

पालकांनी केलेल्या तक्रारीनुसार, सुरुवातीला ॲडमने 'चॅटजीपीटी'चा वापर गृहपाठासाठी केला. पण हळूहळू तो त्यावर पूर्णपणे अवलंबून राहू लागला आणि त्याच्या मानसिक त्रासाबद्दल 'चॅटजीपीटी'सोबत बोलू लागला. जानेवारी 2025 पर्यंत, त्याने आत्महत्येच्या पद्धतींवर चर्चा करण्यास सुरुवात केली. कुटुंबाने न्यायालयात 'चॅटजीपीटी'सोबतच्या संवादाचे पुरावे सादर केले आहेत. 'चॅटजीपीटी'ने ॲडमला 'तुम्ही जगण्यासाठी कोणाचे देणे लागत नाही' असे म्हटले होते. विशेष म्हणजे, 'चॅटजीपीटी'ने त्याला आत्महत्येची नोट लिहिण्यासही मदत करण्याची ऑफर दिली होती.

(नक्की वाचा-  Job in NASA : NASA मध्ये नोकरी मिळवण्यासाठी पात्रता काय लागते ? किती असतो पगार ? जाणून घ्या सगळी माहिती)

माणसांसाठी धोक्याची घंटा

'चॅटजीपीटी'ने वैद्यकीय आपत्कालीन स्थिती ओळखली होती, तरीही ते ॲडमसोबत आत्महत्येबद्दल बोलणे सुरूच ठेवले, असा आरोपही या खटल्यात करण्यात आला आहे. ‘ओपनएआय'ने एका ब्लॉग पोस्टमध्ये म्हटले आहे की, 'चॅटजीपीटी'ला मानसिक त्रास ओळखण्यासाठी आणि प्रतिसाद देण्यासाठी अपडेट केले जाईल. तसेच, आत्महत्येबद्दलच्या संवादादरम्यान सुरक्षा मजबूत केली जाईल. कंपनीने पालकांसाठी काही नियंत्रणे देण्याचीही योजना आखली आहे, ज्यामुळे पालक त्यांच्या मुलांनी 'चॅटजीपीटी'वर काय बोलले आहे हे पाहू शकतील. 'बीबीसी'च्या (BBC) रिपोर्टनुसार, 'ओपनएआय'ने या प्रकरणी सखोल तपास सुरू केला असून, त्यांनी कुटुंबाबद्दल सहानुभूती व्यक्त केली आहे.